Nghệ thuật tinh tế của việc “đếch” quan tâm – 9 bài học buông bỏ để tìm kiếm hạnh phúc từ nội tâm.

Tác giả sách: Mark Manson

Thể loại: Self-help

Số trang: 294

Đánh giá: Hay!

Nghệ thuật tinh tế của việc “đếch” quan tâm là một cuốn sách khá… cục súc?!

Và khi mình dùng từ “cục súc” thì thực ra là mình đang muốn khen ngợi phong cách viết độc đáo của tác giả Mark Manson.

Vậy nên, dù cho có phần cục súc, mình tin rằng đây là sự cục súc có thể tốt cho người đọc.

Tính cục súc của cuốn sách có thể được bạn cảm nhận ngay từ tiêu đề của nó.

Mình thấy từ “đếch” trong tiêu đề tiếng Việt nghe vẫn còn nhẹ nhàng lắm, so với quả F-bomb mà tác giả thả ở ngay tiêu đề tiếng Anh của sách.

Tuy nhiên, tạm đặt việc tác giả sử dụng các từ ngữ có phần tục tĩu sang một bên thì đây là một cuốn sách mà mình cho rằng là rất ý nghĩa và sâu sắc.

Qua giới thiệu ở bìa sách, tác giả Mark Manson là một blogger, một tác giả trẻ tuổi với những góc nhìn độc đáo về cuộc sống, cũng như nghệ thuật “mặc kệ nó đi”.

Mình tin rằng cuốn sách này được viết dựa trên tinh thần của câu văn:

Chìa khóa của một cuộc sống tốt đẹp không phải là quan tâm nhiều hơn, mà là quan tâm ít đi, chỉ quan tâm tới điều gì là thật, gần gũi và thực sự quan trọng.

Theo lời tác giả viết trong sách, cuốn sách này sẽ không dạy bạn cách để đạt tới điều này hay điều nọ, mà là làm thế nào để vứt bớt và buông bỏ…

Nó sẽ hướng dẫn bạn cách nhắm mắt lại và tin rằng bạn có thể ngã ngửa ra đằng sau mà vẫn ổn. Nó sẽ dạy bạn: ĐỪNG CỐ!

Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ với các bạn 9 bài học về sự buông bỏ và tìm kiếm hạnh phúc từ nội tâm mà mình đã rút ra được từ cuốn sách này.

Nội dung

Đây là một cuốn sách có độ dày vừa phải, với 294 trang.

Nội dung sách được chia thành 9 chương, với mỗi chương có các đầu mục nhỏ hơn.

1. Đừng cố!

Trong chương này, tác giả Mark Manson có chia sẻ:

Tự hoàn thiện bản thân và thành công thường đi đôi với nhau, nhưng điều ấy không có nghĩa rằng chúng là một!

Theo tác giả, tất cả những thứ mang tính tích cực và hạnh phúc về việc tự hoàn thiện bản thân mà chúng ta thường được nghe – thực sự đều gắn liền với những thứ mà ta còn thiếu.

Nếu như bạn mơ tưởng về một thứ gì đó suốt, có nghĩa là bạn đang củng cố cho tiềm thức lặp đi lặp lại một thực tế rằng: bạn vẫn chưa có nó.

Thế giới này liên tục nhắn với bạn rằng con đường dẫn tới cuộc sống tốt đẹp hơn là nhiều, nhiều, nhiều hơn nữa.

Tại sao vậy? Phỏng đoán của tác giả là: Bởi vì khi bạn bận tâm đến nhiều thứ hơn thì các công ty họ mới kiếm được tiền.

Nó khiến cho bạn trở nên hời hợt và giả tạo, bạn sẽ dành cả đời mình vào việc chạy theo ảo tưởng về hạnh phúc và sự mãn nguyện.

Ở chương này, tác giả giới thiệu một khái niệm mà anh gọi là “vòng lặp địa ngục”. Đó là những tình huống có tính vòng lặp kiểu như:

• Bạn thấy lo về việc làm thế nào để luôn đúng ở mọi thời điểm, nên lại lo lắng về việc mình đã lo lắng quá nhiều.

• Bạn cảm thấy tội lỗi về một lỗi lầm mà mình phạm phải và bắt đầu cảm thấy có lỗi về việc cảm thấy có lỗi.

• Bạn thường xuyên thấy buồn và cô đơn thì nó lại khiến cho bạn càng buồn và cô đơn hơn khi nghĩ về điều đó.

Nghe có vẻ hơi đáng sợ và sát với thực tế quá ha.

Nhưng theo tác giả, dù bạn có tin hay không, thì đây chính là phần tốt đẹp của việc là một Con Người.

Chỉ có loài người chúng ta mới có những suy nghĩ về suy nghĩ.

Xã hội của chúng ta ngày này nhờ vào các tuyệt tác của nền văn hóa tiêu dùng và mạng xã hội “ê-cuộc-đời-của-tôi-hoành-tráng-hơn-mấy-chế”, đã tạo ra cả một thế hệ tin vào việc có những trải nghiệm tiêu cực này – lo lắng, sợ hãi, tội lỗi, vân vân và mây mây – là không bình thường.

Vòng lặp địa ngục đã trở thành địa dịch, khiến cho nhiều người bị căng thẳng quá độ, loạn thần kinh và chán ghét bản thân thái quá.

Vì thế mà việc “đếch” quan tâm mới trở thành chìa khóa cho những vấn đề của chúng ta.

Cơn khủng hoảng của chúng ta không còn dừng lại ở vấn đề vật chất nữa, mà nó thực sự đang hiện diện trong các vấn đề về tinh thần.

Tại đây, tác giả Mark Manson tiếp tục chia sẻ một quan điểm mà mình cho rằng rất đáng để suy nghĩ. Tác giả viết:

Niềm khao khát đối với những trải nghiệm tích cực bản thân nó đã là một thứ trải nghiệm tiêu cực. Và ngược đời ở chỗ, sự chấp thuận thứ trải nghiệm tiêu cực tự nó lại là một trải nghiệm tích cực.

Hay nói theo cách dễ hiểu hơn:

Mong muốn một trải nghiệm tích cực là một trải nghiệm tiêu cực; chấp nhận một trải nghiệm tiêu cực là một trải nghiệm tích cực.

Mọi thứ đáng giá trong cuộc sống đều có thể đạt được nhờ vượt qua những trải nghiệm tiêu cực.

Bất kỳ nỗ lực nào nhằm chạy trốn khỏi sự tiêu cực, tránh xa nó, đàn áp hay phớt lờ nó đều bung bét hết cả!

Trốn tránh việc chịu đựng sự giày vò cũng chính là một sự giày vò. Sự trốn tránh đầu tranh cũng là đầu tranh. Chối bỏ thất bại chính là một sự thất bại. Che giấu điều đáng xấu hổ cũng là một dạng hổ thẹn.

Theo tác giả:

Việc “đếch” quan tâm chính là nhìn vào những khó khăn thách thức và đáng sợ nhất trong cuộc sống mà vấn hành động.

Hầu hết chúng ta đều vật lộn trong suốt cuộc đời mình bởi vì chúng ta bận tâm quá nhiều đến những thứ mà thực ra không đáng bận tâm.

Nếu bạn cứ chạy loanh quanh để quan tâm hết chuyện này tới chuyện kia, hết người này tới người khác, mà không tiến hành sàng lọc cẩn thận, thì… ôi thôi, đời bạn sẽ thành một mớ bòng bong!

Điều tác giả muốn nói ở đây là việc cần thiết phải học cách tập trung và ưu tiên những suy nghĩ của bạn một cách hiệu quả: Làm thế nào để chọn lựa và xét xem những vấn đề nào có hay không có ý nghĩa với bạn.

Vậy thì “đếch” quan tâm có nghĩa là gì? Sau đây sẽ là 3 điểm tinh tế giúp bạn hiểu rõ vấn đề:

1. “Đếch” quan tâm không có nghĩa là thờ ơ, mà nó có nghĩa là thoải mái với việc trở nên khác biệt.

• Theo tác giả, những kẻ mặc kệ đời thực ra là do kém cỏi và luôn sợ hãi. Kì thực, những người thờ ơ thường cố tỏ ra thờ ơ bởi vì thực tế là họ lại quan tâm tới quá nhiều thứ.

• Sau đây là bí mật của cuộc sống: Chẳng hề có cái thứ gọi là “đếch” quan tâm trên cõi đời này. Bạn bắt buộc phải quan tâm đến điều gì đó.

• Vì vậy, câu hỏi ở đây là: Chúng ta bận tâm tới cái gì?

2. Để “đếch” quan tâm tới những khó khăn, trước tiên bạn cần phải quan tâm đến thứ còn quan trọng hơn cả khó khăn.

• Khi một người không gặp phải vấn đề gì cả, thì tâm trí họ sẽ tự động tìm cách để kiến tạo ra chúng.

• Vậy nên, nếu như bạn không thể tìm thấy được thứ có ý nghĩa với bạn, thì sự quan tâm của bạn sẽ rơi vào những mục đích vô nghĩa và phù phiếm.

3. Dù cho bạn có nhận ra được điều này hay không, thì bạn vẫn luôn lựa chọn quan tâm đến một điều gì đó.

• Trưởng thành là khi một ai đó học được rằng, chỉ bận tâm tới những thứ đáng để bận tâm.

• Giờ chúng ta dành mối bận tâm giới hạn của mình cho những phần đáng quan tâm trong đời ta: gia đình, những người bạn,...

• Và, ngạc nhiên thay, như thế là đủ! Sự đơn giản hóa này thực sự khiến cho ta cảm thấy hạnh phúc.

2. Hạnh phúc là một rắc rối

Ở chương này, tác giả Mark Manson có chia sẻ lại câu chuyện cuộc đời của Thái tử Tất Đạt Đa – người mà sau này sẽ trở thành Đức Phật – và kết luận với một trong những điều mà Ngài giác ngộ:

Bản thân cuộc đời đã là một sự chịu đựng đau khổ.

Điều này không có nghĩa là mọi nỗi đau khổ đều như nhau.

Có những nỗi khổ này đau đớn hơn những nỗi khổ khác. Nhưng dù sao tất cả chúng ta đều phải chịu đựng chúng.

Tác giả viết:

Sự thật lớn nhất trong đời luôn là những điều khó nghe nhất.

Chúng ta luôn có xu hướng sống với sự không hài lòng và bất an nhất định, bởi vì chính những điều đó mới là những thành phần hài hòa tạo nên sự đổi mới và sự tồn tại của chúng ta.

Sự bất mãn thường xuyên này giúp cho giống loài chúng ta không ngừng đấu tranh và nỗ lực vươn lên, xây dựng và chinh phục.

Nỗi đau, dù ở bất kỳ hình thức nào, đều là một cú hích hiệu quả nhất cho cơ thể chúng ta.

Nỗi đau thể xác là sản phẩm của hệ thống thần kinh, một cơ chế phản hồi giúp ta cảm nhận được sự cân bằng của cơ thể – nơi nào ta có thể hay không nên đi tới và cái gì ta có thể hoặc không thể chạm vào.

Khi vượt qua những giới hạn này, hệ thống thần kinh của ta sẽ trừng phạt chúng ta một cách thích đáng, nhằm đảm bảo rằng ta chú ý và không bao giờ phạm phải sai lầm đó nữa.

Và cơn đau này, dù ta có ghét nó nhường nào, thì cũng là điều cần thiết.

Trên thực tế, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng não bộ của chúng ta hầu như không phân biệt giữa nỗi đau thể xác với nỗi đau tinh thần.

Nỗi đau tinh thần của chúng ta cũng là một lời cảnh báo về điều gì đó đang mất cân bằng, một giới bạn nào đó cần phải vượt qua.

Vậy nên, tác giả đưa ra kết luận cho luận điểm này bằng câu văn:

Đừng có mong đợi một cuộc đời không rắc rối. Thay vì vậy, hãy mong đợi một cuộc đời với toàn những rắc rối dễ thương!

Theo tác giả Mark Manson, các vấn đề liên tục xảy ra trong cuộc đời chúng ta.

Các vấn đề không bao giờ ngừng lại cả, chúng chỉ chuyển sang một vấn đề khác và / hoặc là tăng thêm mà thôi.

Hạnh phúc đến từ việc giải quyết các vấn đề này. Từ khóa ở đây là: giải quyết.

Để có thể hạnh phúc, chúng ta cần có thứ gì đó để mà giải quyết.

Hạnh phúc vì thế tồn tại dưới dạng thức của hành động, nó là một hoạt động chứ không phải là thứ được ban cho bạn một cách bất ngờ.

Hạnh phúc là một quá trình luôn diễn ra, bởi vì giải quyết vấn đề là quá trình tiếp diễn – giải pháp cho vấn đề của ngày hôm nay, rất có thể sẽ là nguồn cơn của những vấn đề kế tiếp vào ngày mai, và cứ tiếp tục như thế.

Vì vậy, theo tác giả:

Hạnh phúc chỉ thực sự diễn ra khi bạn tìm thấy được những vấn đề mà bạn thích thú và vui vẻ giải quyết chúng.

Thật không may làm sao, đối với nhiều người, cuộc đời không đơn giản như thế. Đó là vì họ làm rối tung đời mình lên, ít nhất là theo hai cách: (1) Chối bỏ, và (2) Chơi trò nạn nhân tinh thần.

Theo tác giả Mark Manson, những người chối bỏ hoặc đổ lỗi cho người khác về những vấn đề của chính mình bởi một lý do đơn giản là điều ấy thật dễ dàng, nó khiến họ cảm thấy dễ chịu, trong khi việc giải quyết vấn đề lại thường khó khăn và mang lại cảm giác tồi tệ.

Cũng theo tác giả, xúc cảm đang được đánh giá quá cao.

Tác giả chia sẻ rằng, các cảm xúc chỉ đơn giản là những dấu hiệu sinh lý được kiến tạo để thúc bạn theo hướng của sự thay đổi có lợi mà thôi.

Những cảm xúc tiêu cực chính là lời hiệu triệu để hành động. Khi bạn cảm thấy chúng, là vì bạn cần phải làm điều gì đó.

Ngược lại, các cảm xúc tích cực là phần thưởng cho việc bạn đã thực hiện những hành động thích hợp.

Các cảm xúc là một phần của sự cân bằng trong đời sống của chúng ta, nhưng không phải là toàn bộ phương trình.

Chúng ta không nên lúc nào cũng tin vào những cảm xúc của mình. Tác giả còn khuyên rằng chúng ta nên hình thành thói quen đặt câu hỏi về các cảm xúc của chúng ta.

Theo tác giả:

Nỗi đau tồn tại vì một lý do nhất định nào đó.

Nhiều người học được cách dồn nén cảm xúc của họ vì những lý do cá nhân, xã hội, hoặc văn hóa – mà thường là những cảm xúc tiêu cực.

Buồn thay, khi chối bỏ cảm xúc tiêu cực thì người đó cũng đã chối bỏ những điều đến từ hệ thống phản hồi mà giúp họ giải quyết các vấn đề. Và kết quả là, những con người dồn nén cảm xúc ấy đều phải vật lộn với các vấn đề trong suốt cuộc đời họ.

Luận điểm tiếp theo của tác giả Mark Manson có lẽ cũng chính là bài học ý nghĩa nhất đối với mình từ cuốn sách này.

Tác giả viết:

Điều quyết định thành công của bạn không phải là “Bạn muốn hưởng thụ thứ gì?”, mà câu hỏi thích hợp phải là “Bạn muốn chịu đựng nỗi đau nào?”

Bởi vì hạnh phúc đòi hỏi sự chịu đựng. Nó phát triển từ các vấn đề.

Vậy nên, sự thỏa mãn và ý nghĩa của cuộc sống chỉ có được thông qua việc lựa chọn và kiểm soát những đau khổ của chúng ta.

Nỗi đau nào bạn muốn chịu đựng?

Đó là câu hỏi khó nhưng quan trọng.

Theo tác giả, đó là câu hỏi sẽ đưa bạn tới được nơi nào đó. Là câu hỏi có thể làm thay đổi một cách nhìn, một cuộc đời.

Đó là thứ khiến mình là mình, còn bạn là bạn. Đó là thứ sẽ xác định và phân biệt chúng ta với nhau và chắc chắn sẽ đưa chúng ta lại gần nhau.

3. Bạn cũng chẳng đặc biệt lắm đâu

Đây là chương sách tác giả Mark Manson giới thiệu với độc giả về một vấn đề khá thú vị theo quan điểm của mình, vấn đề đó mang tên: tự cho mình đặc quyền.

Tác giả cho rằng:

Tất cả chúng ta không phải đều đặc biệt cả!

Rằng, chỉ cảm thấy tốt đẹp về bản thân thì cũng chẳng có ý nghĩa gì, trừ khi bạn có được một lý do tốt để cảm nhận tốt đẹp về mình.

Rằng, những tai họa và thất bại thực ra cũng có ích và thậm chí còn cần thiết để ta có thể trở thành những người trưởng thành có ý chí và thành công.

Vấn đề đối với khuynh hướng tự tôn nằm ở chỗ, nó đo lường sự tự tôn bằng việc một người cảm thấy tích cực như thế nào về bản thân mình.

Nhưng thước đo đúng đắn và chính xác về giá trị của một con người là việc người đó cảm thấy như thế nào về những khía cạnh tiêu cực của bản thân họ.

Có những người trở nên quá đỗi ám ảnh với việc cảm thấy tốt đẹp về bản thân, nên họ cố gắng huyền hoặc mình rằng họ đang đạt được những thành tựu vĩ đại, cho dù thực tế không phải vậy.

Vấn đề đối với việc tự cho mình đặc quyền nằm ở chỗ, nó khiến người ta cần phải cảm thấy tốt đẹp về bản thân vào mọi lúc, ngay cả khi phải trả giá bằng những người bên cạnh họ.

Sự tự cho bản thân đặc quyền tự nó đóng đinh vào một kiểu bong bóng tự yêu mình, bóp méo bất kỳ điều gì và mọi thứ theo cái cách nhằm củng cố cho nó.

Tác giả viết:

Những người tự cho mình đặc quyền nhìn nhận mọi sự kiện trong cuộc đời họ như một sự khẳng định, hoặc một kiểu đe dọa tới sự vĩ đại của bản thân.

Nếu có chuyện tốt xảy đến với họ, đó là vì tài ba của họ.

Nếu xảy ra chuyện xấu thì đó là bởi vì có kẻ ghen tị và hãm hại họ.

Những người tự cho mình đặc quyền thuyết phục bản thân tin vào bất kỳ thứ gì nuôi dưỡng cái cảm giác ưu việt của họ.

Họ giữ cho vẻ tinh thần vững vàng bằng mọi giá, dù cho đôi khi nó gây nên bạo hành về thể xác hoặc tinh thần của những người xung quanh.

Theo tác giả:

Thước đo thực sự của giá trị bản thân không phải là việc một người cảm thấy như thế nào về những trải nghiệm tích cực của mình, mà là về những trải nghiệm tiêu cực.

Một người không thể đối mặt với những vấn đề của chính mình, dù anh ta có cảm thấy bản thân tốt đẹp như thế nào đi nữa, thì anh ta vẫn là kẻ yếu đuối.

Một người có lòng tự trọng cao là người có thể nhìn nhận một cách thẳng thắn vào những phần tiêu cực trong tính cách của mình, và sau đó bắt tay vào cải thiện chúng.

Tác giả Mark Manson chia sẻ rằng, nếu như ta có những vấn đề không thể giải quyết được, tiềm thức của chúng ta sẽ cho rằng chúng ta đặc biệt tài giỏi, hoặc đặc biệt bất tài theo một cách nào đó.

Càng đau đớn, chúng ta lại càng cảm thấy bất lực trước các vấn đề của bản thân và chúng ta lại càng tự cho mình cái quyền được sửa chữa những vấn đề đó.

Sự cho mình đặc quyền này diễn ra theo hai cách:

1. Chỉ có tôi là tuyệt vời, còn mấy người toàn là đồ bỏ, tôi xứng đáng được đối xử đặc biệt.

2. Tôi là đồ bỏ và các vị đều thật tuyệt vời, tôi xứng đáng được đối xử đặc biệt.

Dù hai tư tưởng này có vẻ như hoàn toàn đối lập, nhưng về bản chất chúng đều chứa đựng sự ích kỷ.

Tác giả đi đến kết luận:

Sự thật là chẳng có thứ gì được gọi là vấn đề cá nhân hết. Nếu như bạn gặp phải một vấn đề nào đó thì có khả năng là hàng triệu người khác đã, đang và sẽ gặp phải nó.

Điều đó có nghĩa là bạn, mình và tất cả chúng ta, cũng chẳng có gì là đặc biệt cho lắm!

Quan điểm trên có thể được mở rộng ra với phần lớn mọi thứ trong đời sống, cụ thể, tác giả Mark Manson có viết:

Phần lớn mọi thứ trong đời sống đều không đặc biệt, thực ra là khá tầm thường.

Tác giả cũng nêu lên vấn đề: Sự lan tỏa của công nghệ và marketing đa phương tiện đã làm rối loạn hết cả sự kỳ vọng của mọi người về bản thân mình.

Sự ngập lụt của những ngoại lệ khiến con người ta cảm thấy bản thân họ tồi tệ hơn, khiến họ thấy rằng họ cần phải nghiêm khắc hơn, quyết liệt hơn, tự tôn hơn để được ghi nhận, hoặc trở nên quan trọng.

Luồng chuyển động bất tận của những cơn sốt ảo trong cộng đồng mạng đè bẹp những cảm xúc sẵn có của chúng ta với cảm giác thiếu an toàn, bằng cách phơi bày bản thân trước những chuẩn mực phi thực tế mà ta không thể sống theo.

Công nghệ đã giúp giải quyết những vấn đề của nền kinh tế cũ bằng cách mang lại cho ta những vấn đề mới về tinh thần.

Internet không chỉ là một nguồn mở về thông tin, nó còn là một nguồn mở về sự bất an, nghi ngờ bản thân, và cảm giác tủi hổ.

Việc tin rằng tất cả chúng ta đã đều được định sẵn để làm nên một điều gì đó thật đặc biệt đã trở thành một phần được chấp nhận trong văn hóa của chúng ta.

Theo quan điểm của tác giả, câu nói này vốn dĩ đã mâu thuẫn.

Xét cho cùng, nếu mọi người đều đặc biệt, thì theo định nghĩa không ai có thể được xem là đặc biệt hết.

Nhưng vì chúng ta vẫn còn hằng ngày “ngấu nghiến cái thông điệp mâu thuẫn ấy”, nên:

Trở nên “trung bình”, trở thành chuẩn mực mới của sự thất bại.

Rất nhiều người sợ phải chấp nhận mình chỉ là người phàm bởi vì họ tin rằng nếu như chấp nhận điều đó, họ sẽ không bao giờ đạt được thứ gì cả, không bao giờ tiến bộ, và rằng cuộc đời họ chẳng có nghĩa lý gì cả.

Tác giả Mark Manson cho rằng kiểu suy nghĩ này thật nguy hiểm!

Một khi bạn chấp nhận tiền đề rằng một cuộc đời chỉ đáng giá nếu như nó thực sự đáng kể và tuyệt vời, thì về cơ bản bạn đã chấp nhận thực tế rằng hầu hết mọi người (trong đó có bạn) đều tệ hại và vô dụng.

Số hiếm hoi những người trở nên xuất sắc trong lĩnh vực nào đó không bởi vì họ tin rằng họ đặc biệt.

Ngược lại, họ trở nên tuyệt vời như vậy là bởi vì họ bị ám ảnh bởi việc phải tiến bộ hơn.

Họ hiểu rằng họ chưa tuyệt lắm đâu – rằng họ cũng là loại thường thôi, rằng họ chỉ ở mức trung bình – và rằng họ còn có thể tiến bộ nhiều hơn nữa.

4. Giá trị của sự chịu đựng

Tác giả Mark Manson có viết:

Nếu như sự chịu đựng là không thể tránh khỏi, nếu như những vấn đề trong cuộc đời chúng ta là không thể tránh được, vậy thì câu hỏi mà ta nên đặt ra không phải là “Làm sao tôi có thể ngừng sự chịu đựng này lại?” mà là “Tại sao tôi lại chịu đựng – vì mục đích gì?”

Tác giả ví việc tự nhận thức cũng giống như một củ hành có nhiều lớp bên trong, bạn càng bóc tách chúng ra, bạn càng “khóc” dữ dội vào những thời điểm không thích hợp.

• Lớp vỏ đầu tiên là sự hiểu biết đơn giản về cảm xúc của một người.

Chúng ta đều có những “điểm mù” trong cảm xúc. Thường là những cảm xúc mà ta thường được dạy rằng việc bộc lộ chúng ra là không đúng.

Sẽ phải mất hàng năm trời luyện tập và nỗ lực mới có thể xác định được những “điểm mù” ấy trong chúng ta và rồi sau đó bộc lộ những cảm xúc này ra một cách thích đáng.

• Lớp vỏ thứ hai là khả năng đặt ra câu hỏi tại sao chúng ta lại cảm thấy như vậy trong những cảm xúc cụ thể.

Lớp vỏ câu hỏi này giúp cho ta hiểu được gốc rễ của những cảm xúc đang chôn vùi ta. Một khi đã hiểu được gốc rễ của vấn đề,chúng ta có thể làm điều gì đó để thay đổi nó.

• Lớp vỏ thứ ba là những giá trị của bản thân ta.

Giá trị đích thực của ta quyết định nguồn gốc các vấn đề mà ta gặp phải, những vấn đề này lại quyết định chất lượng sống của ta.

Theo tác giả, rất nhiều những lời khuyên trôi nổi ngoài kia đều được đưa ra dựa trên cấp độ cạn cợt của việc chỉ đơn giản khiến mọi người cảm thấy tốt đẹp hơn trong một thời gian ngắn, trong khi những vấn đề dài hạn đều bị bỏ qua.

Nhận thức và cảm giác của con người có thể thay đổi, nhưng những giá trị sâu xa và thước đo tạo nên những giá trị ấy thì bất biến.

Tác giả Mark Manson chia sẻ rằng:

Các giá trị của ta quyết định thước đo bản thân và những người khác.

Nếu như bạn muốn thay đổi cách nhìn nhận vấn đề, bạn cần phải thay đổi những thứ mà bạn trân trọng hay cách mà bạn đánh giá thất bại/thành công.

Có một số giá trị và thước đo tốt hơn so với những cái khác.

Một số dẫn tới những vấn đề tốt đẹp mà có thể giải quyết được một cách dễ dàng và thường xuyên.

Một số khác dẫn tới những vấn đề tồi tệ mà không thể giải quyết được một cách dễ dàng và thường xuyên.

Sau đây là một số giá trị mà tác giả gọi là “Những giá trị vớ vẩn”:

1. Niềm vui thú

Niềm vui thú là hình thức giả tạo nhất của sự mãn nguyện về cuộc sống, do đó dễ dàng đạt được và cũng dễ dàng bị đánh mất nhất.

Niềm vui thú, dù thực sự cần thiết trong đời sống (ở một mức độ nhất định), không phải, tự thân nó, là đủ.

Niềm vui thú không phải cội nguồn của hạnh phúc, thay vì thế, nó là kết quả.

2. Thành công về mặt vật chất

Nghiên cứu cho thấy khi một người đã có thể tự cung cấp cho mình những nhu cầu vật chất cơ bản, sự tương quan giữa hạnh phúc và thành công nhanh chóng tiến tới con số 0.

Khi mọi người đánh giá bản thân họ không phải qua các hành vi của mình mà dựa vào địa vị xã hội họ có thể đạt được, thì họ không chỉ có nông cạn thôi đâu, họ còn có thể là một kẻ khốn nạn nữa.

3. Lúc nào cũng đúng

Bộ não của ta là những cỗ máy không hiệu quả.

Chúng ta thường đưa ra những giả định nghèo nàn, đánh giá sai các khả năng, nhớ nhầm các sự kiện, tin tưởng vào những định kiến mang tính chủ quan và ra quyết định dựa trên những cảm xúc bột phát.

Là con người, chúng ta thường rất hay phạm sai lầm.

Những người nhìn nhận giá trị bản thân dựa trên việc luôn luôn phải đúng trong bất cứ việc gì, sẽ ngăn trở bản thân họ học hỏi từ những lỗi lầm.

4. Luôn duy trì sự tích cực

Trong khi câu nói “luôn hướng về mặt tích cực của cuộc sống” là hoàn toàn đúng, thì sự thật là, đôi khi đời rất dở và điều mạnh mẽ nhất mà bạn có thể làm là thừa nhận điều đó.

Luôn tích cực cũng là một dạng lẩn tránh chứ không phải là một giải pháp phù hợp cho các vấn đề cuộc sống.

Việc chối bỏ sự tiêu cực làm các vấn đề tiếp tục tồn tại chứ không hề giải quyết chúng.

Khi ta ép buộc mình phải lạc quan, chúng ta đang chối bỏ sự tồn tại của các vấn đề trong cuộc sống. Và khi ta chối bỏ các vấn đề, ta đánh cắp chính mình khỏi cơ hội được giải quyết chúng và tiến tới hạnh phúc.

Lý do những giá trị trên là những lý tưởng tồi tệ cho cuộc sống của một con người, là bởi, tác giả trích lời Sigmund Freud:

Một ngày nào đó, khi hồi tưởng lại quá khứ, những năm tháng cực nhọc sẽ là những năm tháng tươi đẹp nhất của cuộc đời bạn.

Vậy, phải làm sao để xác định giá trị tốt và giá trị xấu?

Tác giả Mark Manson chia sẻ như sau:

• Các giá trị tốt là: 1) mang tính thực tế; 2) có tính xây dựng xã hội; 3) ngay lập tức và có thể kiểm soát.

• Các giá trị xấu là: 1) mê tín; 2) phá hoại xã hội; 3) không cấp bách hoặc khó kiểm soát.

Theo tác giả:

Những giá trị tốt đẹp, lành mạnh đều có thể đạt được từ bên trong chúng ta.

Những giá trị tốt đẹp, lành mạnh như: chân thành, đổi mới, nhạy cảm, dám đứng lên vì ai đó, tự trọng, ham hiểu biết, khoan dung, khiêm tốn, sáng tạo,... đều có thể được bạn thực hiện ngay lúc này.

Những giá trị này là cấp bách, có thể kiểm soát được và gắn kết bạn với thế giới hơn cả mong đợi của bạn.

Ở chiều ngược lại:

Những giá trị xấu thường phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài.

Ví dụ như: chiếm ưu thế thông qua sự thao túng hay bạo lực, quan hệ lang chạ bừa bãi, luôn muốn trở thành tâm điểm chú ý, được tất cả mọi người yêu thích,...

Tác giả Mark Manson cũng chia sẻ rằng:

Các giá trị đều liên quan đến sự ưu tiên.

“Sự cải thiện bản thân” thực ra chính là ưu tiên cho những giá trị tốt hơn, lựa chọn những thứ tốt hơn để mà bận tâm tới.

Bởi vì khi bạn bận tâm tới những thứ tốt hơn, bạn sẽ có những vấn đề tốt hơn để mà giải quyết. Và khi bạn đối diện với những vấn đề tốt hơn, bạn sẽ có cuộc sống tốt đẹp hơn.

5. Bạn luôn luôn lựa chọn

Theo tác giả chia sẻ ở chương này:

Thường thì sự khác biệt duy nhất giữa một vấn đề gây đau đớn hay có ý nghĩa tốt đẹp chỉ là cảm giác về việc ta lựa chọn nó, do đó ta phải chịu trách nhiệm trước nó.

Tác giả giải thích luận điểm này bằng 1 ví dụ như sau:

Hãy thử tưởng tượng có ai đó đe dọa gia đình bạn và bắt bạn phải chạy 26,2 dặm trong vòng 5 giờ. Tình huống này nghe thật là tệ và đầy khổ đau ha.

Giờ hãy tưởng tượng bạn mua một đôi giày, rèn luyện suốt mấy tháng trời và hoàn thành cuộc đua đường dài đầu tiên trong đời với thành tích là 26,2 dặm trong vòng 5 giờ. Cùng là khoảng chạy đó, nhưng giờ câu chuyện đã trở nên tươi đẹp và hạnh phúc hơn rồi.

Với ví dụ trên, tác giả Mark Manson đưa ra kết luận rằng:

Khi chúng ta cảm thấy rằng ta đang lựa chọn vấn đề của mình, thì ta thấy mình có được sức mạnh. Khi chúng ta cho rằng các vấn đề xảy đến không như ta mong muốn, thì ta cảm thấy mình là nạn nhân và đau khổ.

Theo tác giả, chúng ta, với tư cách là mỗi cá nhân, đều chịu trách nhiệm trước mọi điều trong cuộc đời ta, dù cho ngoại cảnh có là gì đi chăng nữa.

Chúng ta thường không thể kiểm soát được những gì xảy đến với mình, nhưng ta luôn kiểm soát được cách thức mà ta lý giải những gì xảy đến với ta, cũng như cách thức mà ta phản ứng lại trước chúng.

Tác giả nêu lên quan điểm rằng:

Chúng ta luôn luôn lựa chọn, dù ta có nhận ra điều đó hay không. Luôn luôn!

Việc lựa chọn không diễn giải các sự kiện trong đời ta vẫn là một cách để lý giải cách sự kiện trong đời.

Việc lựa chọn không phản ứng lại các sự kiện trong đời vẫn là một cách phản ứng lại các kiện trong đời.

Không quan tâm tới gì cả thì vẫn có nghĩa là quan tâm tới một thứ nào đấy.

Chúng ta vẫn luôn đóng vai trò chủ động trước những gì diễn ra đối với chúng ta và bên trong ta.

Chúng ta luôn diễn giải ý nghĩa của mọi thời khắc và mọi sự kiện. Chúng ta luôn luôn lựa chọn các giá trị mà ta dựa vào để sống và các thước đo mà ta dùng để đánh giá mọi điều xảy đến với mình.

Tác giả khuyên rằng:

Chúng ta càng lựa chọn việc chấp nhận trách nhiệm trong cuộc đời mình thì ta sẽ càng được rèn luyện nhiều hơn trong đời. Chấp nhận trách nhiệm trước những vấn đề của chúng ta, đó là bước đi đầu tiên để giải quyết chúng.

Rất nhiều người lần lữa trong việc gánh lấy trách nhiệm trước những vấn đề của họ bởi vì họ tin rằng có trách nhiệm đối với vấn đề của mình cũng đồng nghĩa với việc thừa nhận lỗi lầm trước những vấn đề ấy.

Trách nhiệm và lỗi lầm thường đi liền với nhau trong văn hóa của chúng ta.

Ví dụ như nếu mình đâm vào xe của bạn, mình vừa phạm lỗi, vừa lãnh trách nhiệm bồi thường theo pháp lý cho bạn.

Nhưng còn có cả những vấn đề mà không phải lỗi của chúng ta, nhưng chúng ta vẫn phải chịu trách nhiệm trước chúng.

Ví dụ, vào một ngày nọ, bạn thức dậy và nhìn thấy một đứa trẻ sơ sinh được đặt trước thềm nhà bạn. Có thể không phải là lỗi của bạn khi đứa trẻ được đặt tại đó, nhưng giờ bạn sẽ phải lãnh trách nhiệm lựa chọn xem cần làm gì.

Theo tác giả:

Lỗi lầm là thì quá khứ. Trách nhiệm là thì hiện tại.

Lỗi lầm là kết quả của những lựa chọn đã được thực hiện.

Trách nhiệm là kết quả của những lựa chọn mà bạn đang tiến hành, vào mọi giây phút của mọi ngày.

Tác giả cũng có chia sẻ một “bài học xương máu” rằng:

Nếu những người ở trong mối quan hệ của bạn ích kỷ và làm những điều tệ hại thì có nghĩa là bạn cũng như vậy, chẳng qua là bạn không nhận ra mà thôi.

Chúng ta phải có trách nhiệm trước việc không được để cho những sai lầm ở quá khứ được lặp lại lần nữa, và không được phép bỏ qua những sai lầm tương tự như thế nữa.

Chúng ta đều yêu thích việc nhận trách nhiệm trước thành công và hạnh phúc.

Nhưng việc lãnh trách nhiệm cho những vấn đề của chúng ta còn quan trọng hơn thế, bởi vì đó mới là nơi mà những kinh nghiệm được rút ra. Đó mới là nơi mang tới những tiến bộ thực sự trong cuộc sống. Việc đổ lỗi cho những người khác chỉ đơn giản làm tổn thương chính bạn mà thôi.

Tác giả Mark Manson tiếp tục nêu lên luận điểm tiếp theo:

Không một ai sống trên đời này lại không mang một vài vết sẹo.

Rất nhiều người bị đối xử theo cách buộc phải chịu thiệt thòi ngay từ lúc mới lọt lòng, dù đó là chứng bệnh OCD, vóc người nhỏ bé hay một điều gì đó vô cùng khác biệt, như thể họ bị tước đoạt mất những điều quý giá khỏi cuộc đời mình.

Họ cảm thấy rằng họ chẳng thể làm được gì để thay đổi điều đó, nên họ lảng tránh trách nhiệm đối với hoàn cảnh của bản thân.

Và đúng, đó đâu phải là lỗi của họ!

Nhưng theo tác giả, nó vẫn thuộc trách nhiệm của họ!

Tác giả chia sẻ rằng, anh nhìn nhận cuộc sống cũng giống như trò đánh bài.

Chúng ta đều được phát cho những lá bài. Một vài người trong số chúng ta có được những lá bài ngon hơn so với những người khác.

Trò chơi thực sự nằm trong những sự lựa chọn mà ta thực hiện với những lá bài ấy, những rủi ro mà ta quyết định nhận lấy và hậu quả mà ta lựa chọn sống cùng với nó.

Những người kiên định thực hiện lựa chọn tốt nhất trong những hoàn cảnh mà họ rơi vào chính là những người dành chiến thắng trong trò đánh bài của cuộc sống.

Và đó không nhất thiết phải là những người có được lá bài tốt nhất.

Theo tác giả, đối với những người phải chịu thiệt thòi trong cuộc sống, họ không thể bị buộc tội vì những vấn đề và trở ngại của mình, nhưng họ vẫn có trách nhiệm – luôn luôn có trách nhiệm – phải vươn lên dù cho nghịch cảnh của họ có là gì và thực hiện lựa chọn tốt nhất có thể trong hoàn cảnh đó.

Ở chiều ngược lại, tác giả nêu lên quan điểm về những “kẻ bất hạnh”.

“Kẻ bất hạnh” là một phong cách mới trong đời sống ngày nay, tồn tại giữa cả những người giàu có và những kẻ nghèo khổ.

Cái khả năng làm nhẹ bớt trách nhiệm thông qua việc đổ lỗi – cho những nhóm người hay những cá nhân khác – mang tới cho họ cảm giác hưng phấn tạm thời và cảm giác đúng đắn về mặt đạo đức.

Tác dụng phụ của Internet và mạng xã hội nằm ở chỗ nó khiến việc đùn đẩy trách nhiệm trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.

Trên thực tế, cái kiểu trò chơi đổ lỗi/nhục mạ này đã trở nên phổ biến, trong đám đông nó còn có vẻ “oách” nữa.

Tác giả viết:

Sự chia sẻ của cộng đồng về những sự kiện hay thông tin “bất công” thu hút được nhiều sự chú ý và cơn lũ cảm xúc hơn tất thảy những sự kiện khác trên mạng xã hội, khiến những người có khả năng thường xuyên xem mình là nạn nhân càng thu hút được nhiều sự chú ý và cảm thông hơn.

Tác giả, nhà bình luận xã hội Ryan Holiday gọi nó là “cơn giận dữ đồi bại”:

Thay vì đưa tin về những câu chuyện thực tế và vấn đề thực tế, giới truyền thông lại nhận thấy sẽ dễ dàng hơn nhiều (và thu được lợi nhuận hơn nhiều) nếu tìm ra những thứ có tính công kích nhẹ, lan truyền nó tới đông đảo khán giả, tạo ra trạng thái giận dữ và rồi lại lan truyền sự giận dữ ấy tới công chúng theo cái cách mà sự giận dữ giờ đây trở thành một phần của công chúng.

Tác giả Mark Manson chia sẻ rằng:

Vấn đề lớn nhất đối với xu hướng “kẻ bất hạnh” nằm ở chỗ nó hút hết sự chú ý khỏi những nạn nhân thực sự.

Càng nhiều người tuyên bố mình là nạn nhân trước những sự kiện nhỏ bé, càng khó để có thể nhận biết nạn nhân thực sự là ai.

6. Bạn sai hết rồi (cơ mà tôi cũng vậy)

Ở chương này, tác giả có chia sẻ một câu văn mà mình rất thích, đó là:

Khi ta học thêm được một điều mới mẻ, chúng ta không đi từ “sai” tới “đúng”, mà thực ra, ta đi từ chỗ sai tới chỗ ít sai hơn một chút.

Chúng ta không nên tìm kiếm để có được câu trả lời “đúng” tuyệt đối cho bản thân, thay vì thế, ta nên tìm cách dần dần loại bớt những sai lầm của mình ngày hôm nay để rồi ngày mai ta có thể sai ít hơn.

Tác giả viết:

Rất nhiều người bị ám ảnh quá với việc phải luôn luôn “đúng” ở mọi thời điểm trong cuộc đời mình nên thành thử họ chưa bao giờ thực sự sống cả.

Họ được truyền dạy rằng họ sợ sai lầm, sợ bị từ chối, sợ phải nghe người khác nói từ “không”.

Theo tác giả Mark Manson:

Sự chắc chắn chính là kẻ thù của sự phát triển.

Những niềm tin theo kiểu – tôi không đủ quyến rũ, nên việc gì phải bận tâm; hay sếp tôi là một tên khốn, nên việc gì phải bận tâm – đều là những chiến lược dài hạn sai lầm nghiêm trọng, nhưng ta vẫn cứ bấu víu vào chúng, bởi vì ta cho rằng chúng ta đang đúng, bởi vì ta cho rằng ta đã biết rõ những điều gì sẽ xảy ra.

Hay nói cách khác, ta cho rằng ta biết được câu chuyện sẽ kết thúc ra sao.

Lời khuyên mà tác giả muốn đưa ra ở đây là, thay vì cố cho bằng được để đạt đến sự chắc chắn, chúng ta nên không ngừng tìm kiếm sự nghi ngờ.

Thay vì cứ cố phải đúng vào mọi lúc, ta nên tìm hiểu xem vì sao ta lại luôn phạm sai lầm. Bởi vì chúng ta luôn là như vậy!

Việc phạm sai lầm mở ra cho ta cơ hội để thay đổi. Việc phạm sai lầm mang đến cả cơ hội phát triển.

Sự tin chắc thực ra lại có thể rất nguy hiểm.

Theo lời tác giả viết trong sách:

Không những sự chắc chắn là không thể đạt được, mà theo đuổi sự chắc chắn còn phát sinh nhiều hơn (hoặc tệ hơn) sự không chắc chắn.

Ngay cả một hành vi đơn giản như đọc trộm tin nhắn của người yêu, hay hỏi thăm bạn bè về việc người khác nói gì về bạn, đều xuất phát từ cảm giác thiếu tự tin, nó khơi gợi niềm khao khát về sự đoan chắc.

Trong những thời khắc thiếu tự tin, thất vọng nặng nề như thế, ta rất dễ bị rơi vào sự tự cho mình đặc quyền đầy quỷ quyệt:

Tin rằng chúng ta xứng đáng được pháp gian lận đôi chút để đạt được mục đích của mình, rằng những người khác xứng đáng phải chịu trừng phạt, rằng ta xứng đáng được nhận những điều mình muốn, đôi khi bằng cả bạo lực.

Vậy nên: Bạn càng cố chắc chắn về một điều gì đó, bạn sẽ lại càng cảm thấy bấp bênh và thiếu an toàn hơn.

Và điều ngược lại cũng đúng:

Bạn càng chấp nhận sự không chắc chắn và hạn chế trong nhận thức, bạn càng cảm thấy thoải mái hơn khi nhận thức về những điều mà mình không biết.

Chúng ta không biết liệu mình có được yêu quý hay không; mình hấp dẫn ra sao; mình có khả năng thành công đến đâu.

Tác giả khuyên chúng ta rằng, cách duy nhất để đạt được những điều này là tiếp tục không biết chắc về chúng và trở nên cởi mở trong việc tìm kiếm chúng thông qua trải nghiệm.

Tác giả đưa ra kết luận:

Sự không chắc chắn là gốc rễ của mọi sự tiến bộ và phát triển.

Sự cởi mở trước sai lầm phải có đó để mọi sự thay đổi và phát triển được diễn ra.

Đối mặt với sự ngu dốt của ta và thừa nhận chúng, bởi vì sự dốt nát của ta còn lớn hơn cả chính chúng ta nữa.

Tác giả tiếp tục chia sẻ về một luận điểm được mà anh tự hào đặt tên là “Định luật của Manson về sự lảng tránh”:

Thứ gì càng đe dọa tới bản ngã của bạn thì bạn sẽ càng lảng tránh nó.

Điều này có nghĩa là thứ gì càng có nguy cơ khiến bạn thay đổi cách nhìn nhận về bản thân thì bạn sẽ càng lảng tránh việc thực hiện điều đó.

Việc biết rằng bạn hòa hợp ra sao trong cái thế giới này mang lại một cảm giác dễ chịu.

Bất cứ điều gì làm lung lay cái sự dễ chịu ấy – ngay cả khi nó có khả năng khiến cho cuộc đời bạn được tốt đẹp hơn – thì vốn dĩ đã đáng sợ.

Chúng ta thường khăng khăng bỏ qua những cơ hội tốt và quan trọng bởi vì chúng mang tới mối đe dọa sẽ thay đổi cách ta cảm nhận và đánh giá về chính bản thân mình.

Chúng ta có cái định kiến thiếu công bằng về những điều mà chúng ta đã biết, những điều mà ta tin chắc.

Vậy nên, lời khuyên mà tác giả dành cho chúng ta ở đây đó là:

Tôi nói rằng đừng tìm kiếm bản thân mình. Tôi nói rằng không bao giờ hiểu rõ con người bạn. Bởi vì đó là những điều sẽ khiến bạn không ngừng cố gắng và khám phá. Nó sẽ buộc bạn phải luôn giữ sự khiêm tốn trong những phán xét của mình và chấp nhận sự khác biệt với những người khác.

Khi chúng ta buông bỏ những câu chuyện mà chúng ta kể về chính mình, với bản thân mình, thì chúng ta tự giải thoát cho mình để thực sự hành động (và sai lầm) để trưởng thành.

Theo tác giả, các vấn đề của bạn cũng chỉ đặc biệt hay độc đáo có chút chút thôi! Vì thế mà việc buông bỏ mới mang tính giải phóng đến vậy.

Tác giả Mark Manson viết:

Đừng có đặc biệt thế, đừng có độc đáo như vậy! Hãy xác định lại các thước đo của bạn theo những cách thức thế tục thông thường thôi.

Hãy đánh giá mình bằng những đặc điểm bình thường như: một sinh viên, một người bạn đời, một người bạn, một người sáng tạo.

Bạn càng lựa chọn cho mình những đặc tính nhân diện theo chiều hẹp và hiếm hoi bao nhiêu thì mọi thứ sẽ càng tạo áp lực đối với bạn bấy nhiêu.

Điều này cũng có nghĩa là từ bỏ một số ý tưởng to tát về bản thân bạn.

7. Thất bại là cách để tiến lên

Theo tác giả Mark Manson chia sẻ ở chương này:

Ta chỉ có thể thật sự thành công ở thứ mà ta sẵn lòng thất bại trước nó. Nếu như thế chưa sẵn lòng thất bại thì ta cũng chưa sẵn sàng để thành công.

Sự tiến bộ trong bất kỳ lĩnh vực gì là thứ được tạo ra dựa trên hàng ngàn sai lầm nhỏ và sự vĩ đại của thành công mà bạn có được dựa trên số lần bạn thất bại.

Nếu như có người nào vượt trội hơn bạn ở một điểm nào đó, thì người đó đã thất bị nhiều lần hơn so với bạn.

Nếu ai kém cỏi hơn bạn, là vì anh ta chưa trải qua đủ những bài học đau đớn mà bạn từng đón nhận.

Thành tựu đáng tự hào nhất của chúng ta đến từ những nghịch cảnh lớn nhất.

Nỗi đau của ta thưởng khiến cho ta trở nên mạnh mẽ hơn, kiên cường hơn, vững vàng hơn.

Những sự thay đổi triệt để của chúng ta về nhận thức thưởng xảy ra ở cuối những khoảnh khắc tồi tệ nhất.

Rất nhiều sự sợ hãi trước thất bại đều xuất phát từ việc lựa chọn các giá trị tệ hại.

Khi bạn lựa chọn một giá trị mới, có nghĩa là bạn đang lựa chọn việc giới thiệu một nỗi đau mới với cuộc đời mình.

Hay như tác giả có viết:

Cuộc đời chính là không biết và rồi vẫn cứ làm một điều gì đó.

Tác giả chia sẻ lại lời khuyên mà anh nhận được được từ một thầy giáo trung học:

Nếu như bạn thiếu động lực để thực hiện một sự thay đổi quan trọng trong đời mình, hãy làm điều gì đó – bất cứ điều gì – và rồi khai thác sự phản ứng lại tước hành động đó như một cách thức để bắt đầu tạo ra động lực cho bản thân.

Nếu như ta tuân theo nguyên lý “làm mộ điều gì đó” thì sai lầm không còn quan trọng nữa.

Vậy nên: Hãy làm một điều gì đó!

8. Tầm quan trọng của việc nói “Không”

Ở chương này, tác giả chia sẻ lại bài học mà anh rút ra được từ khoảng thời gian anh sinh sống tại Nga.

Anh học được rằng:

Thứ tiền tệ có giá trị nhất là lòng tin. Và để xây dựng được lòng tin thì bạn sẽ cần phải trung thực.

Theo tác giả, điều này có nghĩa là khi mà sự việc không được hay ho cho lắm, bạn cứ việc trình bày thẳng thắn và không cần phải ngại bất kỳ ai.

Bạn cần phải biết ai xứng đáng để mình trông cậy hoặc không nên trông cậy và bạn cần phải nhận biết điều này thật sớm.

Dựa vào tiền đề trên, tác giả so sánh với những vấn đề lòng tin ở đất nước của anh.

Trong thế giới phương Tây “tự do”, lòng tin đã mất đi giá trị của nó. Vẻ bề ngoài và nghệ thuật bán hàng trở thành hình thái biểu đạt mang lại lợi thế hơn.

Cái sức ép rằng cần phải được yêu thích ở xã hội phương Tây khiến mọi người thường ngụy trang cá tính chân thật của họ tùy thuộc vào việc người đáng đối diện với họ là ai.

Tác giả Mark Manson cho rằng, từ chối khiến cuộc đời chúng ta tốt đẹp hơn.

Nhiều người trong chúng ta đã bị “thấm nhuần” cái niềm tin rằng ta nên cố gắng để đạt được chấp nhận và khẳng định hết mức có thể.

Nhưng chúng ta cần phải từ chối một thứ gì đó. Nếu không thì, chúng ta thật ra không chấp nhận điều gì hết.

Để thực sự hiểu rõ giá trị của một điều gì đó, bạn cần phải hạn chế bản thân mình với nó.

Tất cả chúng ta đều cần phải quan tâm tới một điều gì đó, mới có thể trân trọng một điều gì đó, chúng ta phải nói không với những thứ không phải là điều đó.

Để trân trọng X, chúng ta cần phải nói không với những thứ không phải X.

Theo tác giả chia sẻ, chúng ta là những gì mà chúng ta lựa chọn để nói “không”.

Từ chối là một kỹ năng sống quan trọng và cốt yếu.

Thành thực là niềm tự khao khát tự nhiên của con người. Nhưng một phần của việc sở hữu trung thực trong cuộc đời chúng ta là thoải mái với việc nói và nghe từ “không”.

Văn hóa tiêu dùng rất có năng lực trong việc khiến chúng ta ngày càng muốn nhiều, nhiều, nhiều hơn nữa.

Nhưng “nhiều hơn” không phải lúc nào cũng tốt hơn.

Thực ra, ngược lại mới đúng.

Chúng ta thường chỉ thực sự hạnh phúc với những thứ “ít hơn”.

Tâm lý học gọi đây là nghịch lý của sự lựa chọn.

Chúng ta càng có nhiều quyền chọn lựa thì ta càng cảm thấy ít hài lòng hơn dù có chọn thứ gì đi nữa, bởi vì ta nhận thức được về tất cả những lựa chọn tiềm năng khác mà ta đã bỏ qua.

9. … Và rồi bạn chết

Chương sách cuối cùng này có lẽ cũng là chương sách mang tính cá nhân nhất đối với tác giả Mark Manson.

Sự kiện có ý nghĩa nhất được tác giả chia sẻ ở chương này là câu chuyện về sự ra đi đột ngột của người bạn thân tên Josh của anh.

Tác giả viết:

Nếu như thực sự không có lý do nào để làm bất cứ việc gì thì cũng chẳng có lý do gì để không làm việc gì hết; rằng khi đối mặt với cái không thể tránh khỏi thì chẳng có lý do gì để chùn bước trước nỗi sợ hãi hay xấu hổ hay nhục nhã.

Tác giả nhận ra rằng, thông qua việc dành phần lớn quãng đời ngắn ngủi vào việc lảng tránh nỗi đau và lo lắng, anh về cơ bản đã trốn tránh việc thực sự sống cuộc đời này.

Cái chết là ánh sáng mà tại đó chiếc bóng của toàn bộ ý nghĩa cuộc đời được cân đong.

Nếu không có cái chết, tất cả mọi thứ đều có vẻ như thật tầm thường, mọi trải nghiệm thế nào cũng được, mọi thước đo và giá trị đều chỉ là con số không tròn trĩnh.

Tác giả Mark Manson kết thúc cuốn sách với quan điểm về mặt tích cực của cái chết.

Tác giả trích lời nhà văn Mark Twain:

Nỗi sợ cái chết đến từ nỗi sợ cuộc sống. Người sống được hết mình luôn sẵn sàng chết bất cứ lúc nào.

Cái chết xuất hiện trước mắt tất cả chúng ta cùng với một câu hỏi đau đớn và quan trọng: “Gia tài” của bạn có gì?

Thế giới này sẽ thay đổi và tốt đẹp hơn ra sao sau khi bạn ra đi?

Bạn đã để lại dấu ấn gì?

Bạn đã tạo ra những ảnh hưởng gì?

Tác giả cho rằng:

Thiếu nhận thức về sự hiện hữu của cái chết, những điều giả tạo sẽ hiện ra như là việc quan trọng và những điều quan trọng thì được nhìn nhận một cách hời hợt.

Bạn đã tuyệt vời sẵn rồi! Dù bạn có nhận ra điều này hay không. Dù có ai nhận ra được điều này hay không.

Bạn tuyệt vời vì khi đối mặt với những nỗi hoang mang bất tận và cái chết chắc chắn, bạn vẫn tiếp tục lựa chọn điều gì để bận tâm và điều gì không.

Rồi bạn, và mình, cũng sẽ đến lúc chết đi và đó là bởi vì chúng ta đều đã quá may mắn để được sống trên đời.

Và bài học quan trọng nhất ở đây là:

Chẳng có gì phải sợ cả! Không bao giờ!

Cảm nhận

Để mô tả về cuốn sách này, mình sẽ sử dụng 2 cụm từ là: Ý nghĩa và Hài hước.

Tác giả Mark Manson không phải là tác giả đầu tiên lựa chọn lối viết văn có phần cục súc/tục tĩu mà mình biết.

Tuy nhiên, mình cho rằng Mark Manson là tác giả có khả năng cân bằng tốt nhất giữa yếu tố học thuật và yếu tố cục súc trong sách của anh.

Tác giả thường chỉ sử dụng các câu từ văng tục hoặc hình ảnh so sánh “khó ngửi” để nhấn mạnh và hình tượng hóa các luận điểm mà tác giả muốn nêu ra.

Đôi khi tác giả dùng tới chúng đơn giản là để gây cười.

Nếu loại bỏ các từ ngữ tục tĩu ấy đi thì cuốn sách này hoàn toàn trở thành một cuốn sách self-help bình thường.

Mình nghĩ có thể mình sẽ vẫn đọc nó, nhưng có lẽ quá trình đọc cũng sẽ không còn thú vị như khi đọc phiên bản “uncensored” nữa, haha.

Trong quá trình đọc sách, mình cũng có thể đồng cảm với rất nhiều câu chuyện cuộc đời mà tác giả Mark Manson chia sẻ.

Một phần nào đó trong mình cảm thấy như được tiếp thêm hy vọng từ lối viết văn tràn trề năng lượng của anh, bởi lẽ anh cũng là một người từng đấu tranh với trầm cảm, và anh cũng là người đã xây dựng được một sự nghiệp thành công xuất phát từ nghề viết.

Mình có thể cảm nhận được rằng đây là một cuốn sách được viết xuất phát từ những phần tâm huyết sâu thẳm nhất bên trong tinh thần viết lách tác giả Mark Manson.

Một người bạn của mình chia sẻ rằng cuốn sách này đem lại cho bạn ấy cảm giác như nó hơi bị nhồi nhét quá và rằng nó bàn về quá nhiều chủ đề.

Cá nhân mình thì không có vấn đề gì với khía cạnh này hết.

Đúng là nội dung sách đi qua nhiều khía cạnh khác nhau, nhưng mình thấy cái “theme” chính của sách là về chủ đề “buông bỏ để tìm kiếm hạnh phúc từ nội tâm” thì lại rất nhất quán và liên tục.

Mình cũng có thể cảm nhận được ảnh hưởng của nhiều chủ nghĩa triết học và nhiều tôn giáo khác nhau trong nội dung của sách.

Nổi bật nhất đối với mình có lẽ chính là Đạo Phật.

Đây là cuốn sách mà mình sẽ khuyên tất cả mọi người nên đọc thử.

Tiếp theo, mình sẽ đọc cuốn sách Dòng chảy, tác giả Mihaly Csikszentmihalyi.

“Keep Moving Forward”

Chấp bút: Tom.