Đây là lý do bạn không nên thức khuya.

Vào năm 1965, một học sinh trung học 17 tuổi ở Mỹ, tên Randy Gardner, thức liên tục không ngủ trong suốt 264 tiếng đồng hồ. Con số trên là tương đương với 11 ngày.

Gardner đã không ngủ trong suốt 11 ngày để thử nghiệm xem cậu ta sẽ chống cự thế nào với sự buồn ngủ.

Sau ngày đầu tiên, mắt cậu này mất đi khả năng tập trung. Sau đó thì cậu có dấu hiệu mất đi xúc giác.

Tới ngày thứ 3, tâm trạng của Gardner thất thường và cậu cũng trở nên chậm chạp, lóng ngóng kể cả với những việc thường nhật.

Tới ngày cuối cùng của buổi thử nghiệm, Gardner đã không còn khả năng tập trung tư tưởng, cậu bị mất trí nhớ ngắn hạn, trở nên hoang tưởng và cũng bắt đầu nhìn thấy các ảo giác.

Mặc dù cậu học sinh Randy Gardner đã hồi phục sau đó mà không phải chịu nhiều hậu quả di chứng về thể chất hoặc thần kinh lâu dài. Nhưng với những người khác, thiếu ngủ có thể dẫn đến sự mất cân bằng hormone, là nguyên nhân của nhiều loại bệnh tật và trong một số trường hợp không may, hậu quả còn có thể là tử vong.

Các nhà nghiên cứu chỉ mới bắt đầu hiểu ra được lý do vì sao chúng ta cần phải ngủ với những năm gần đây, nhưng tất cả chúng ta đều đã biết rằng giấc ngủ là rất quan trọng và thiết yếu.

Theo trang Sleep Foundation, một người trưởng thành cần khoảng 7 - 8 giờ ngủ mỗi đêm. Với thanh thiếu niên thì số giờ ngủ tối thiểu nên là khoảng 10 giờ đồng hồ.

Chúng ta cảm thấy buồn ngủ do các tín hiệu từ cơ thể gửi lên não bộ để thông báo rằng “Chúng tớ mệt rồi”. Bộ não cũng có thể tiếp nhận cả các tín hiệu từ môi trường sống để nhận biết được khi nào trời đã tối.

Sự gia tăng của các chất hóa học gây buồn ngủ, như adenosine và melatonin, sẽ dần khiến cho nhịp thở và nhịp tim của chúng ta chậm lại, cũng như là hỗ trợ các cơ bắp chuyển sang trạng thái thư giãn.

Giai đoạn này thường được biết tới với tên gọi là non-REM, đây là khi các chuỗi DNA được tái hồi phục, và cơ thể chúng ta thì được sạc đầy năng lượng, chuẩn bị sẵn sàng cho một ngày mới.

Theo một báo cáo vào năm 2019, có tới 37% người dân Việt Nam chúng ta bị thiếu ngủ. Theo mình, đây không phải chỉ là một vấn đề nho nhỏ hay là dấu hiệu của sự chăm chỉ.

Thiếu ngủ hoàn toàn có thể gây nên những tác hại nguy hiểm với cơ thể.

Khi chúng ta không ngủ đủ, quá trình học tập, ghi nhớ, điều khiển tâm trạng, và cả phản xạ đều sẽ bị ảnh hưởng.

Thiếu ngủ cũng có thể dẫn tới các chứng sưng viêm, ảo giác, huyết áp cao, và các nghiên cứu mới nhất cũng đã chỉ ra nhiều mối liên hệ giữa thiếu ngủ với chứng béo phì, hay thậm chí là cả tiểu đường.

Vào năm 2014, một cổ động viên nhiệt tình của giải bóng đá World Cup đã qua đời sau khi thức trắng suốt 48 tiếng. Mặc dù nguyên nhân tử vong của người này đã được xác định là do đột quỵ, nhưng nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi ngày có thể có khả năng bị đột quỵ cao hơn tới 4,5 lần khi so sánh với những người ngủ đều đặn khoảng 8 tiếng mỗi ngày.

Với một nhóm người trên thế giới hiện nay đang mang một loại genes đột biến di truyền hiếm gặp, những đêm không ngủ có lẽ đã là chuyện thường ngày đối với họ. Chứng bệnh này, được biết đến với cái tên Fatal Familial Insomnia (FFI), đặt cơ thể người bệnh vào một trạng thái luôn tỉnh táo đến đáng sợ, ngăn cản họ tiến vào những giấc ngủ ngon lành và bình yên. Nếu tình trạng tiêu cực này cứ kéo dài nhiều tháng, hoặc nhiều năm, các căng thẳng thể chất sẽ cứ chất chồng lên nhau, và hậu quả có thể dẫn tới chứng khủng hoảng thần kinh, điên loạn hay thậm chí là cả cái chết.

Làm sao mà sự thiếu ngủ lại có thể gây nên những tác hại nguy hiểm tới như vậy?

Các nhà khoa học phỏng đoán rằng câu trả lời nằm ở sự tích tụ của các chất thải trong não bộ.

Trong phần lớn khoảng thời gian của một ngày chúng ta dành ra để vận động, các tế bào trong cơ thể cũng bận rộn tiêu tốn năng lượng để phục vụ cho các hoạt động của chúng ta. Quá trình này sẽ sinh ra các chất thải, các sản phẩm phụ, trong đó bao gồm có cả adenosine, cũng chính là hóa chất gây buồn ngủ mà mình đã giới thiệu ở đầu bài viết.

Chất adenosine này càng tích tụ nhiều, chúng ta càng có nhiều cảm giác buồn ngủ, hay còn được gọi là áp lực giấc ngủ. Trong thực tế, chất cafein ở cà phê có khả năng cản trở sự hoạt động của các cơ quan thụ cảm tiếp nhận chất adenosine.

Có nhiều các loại chất thải khác cũng được tích tụ ở não, và nếu chúng không được dọn sạch, “sức nặng” của chúng sẽ đồng thời làm quá tải hệ thần kinh. Quá trình này được nhiều nhà nghiên cứu tin rằng chính là nguyên nhân gây nên những hệ quả tiêu cực với cơ thể do thiếu ngủ.

Vậy khi ta ngủ thì bộ não sẽ làm gì để ngăn chặn không cho những hệ quả tiêu cực trên xảy ra?

Các nhà khoa học phát hiện ra một hệ thống đặc biệt mang tên Glymphatic System. Đây là một hệ thống “dọn rác” giúp bộ não loại bỏ các loại chất thải tích tụ, và hệ thống này hoạt động mạnh nhất vào những lúc chúng ta đang ngủ.

Hệ bạch huyết, một hệ thống dẫn truyền các tế bào đề kháng, cũng đã được phát hiện trong não bộ qua các nghiên cứu gần đây nhất. Có lẽ hệ thống này cũng đóng một vai trò quan trọng trong quá trình dọn dẹp các chất thải dư thừa tích tụ trong não bộ mỗi ngày.

Trong khi các nhà khoa học vẫn đang ngày đêm nghiên cứu thêm về cơ chế phục hồi mà giấc ngủ đóng góp cho cơ thể người, chúng ta đều có thể chắc chắn rằng chuyện hằng ngày ngủ đủ giấc là một điều rất quan trọng và cũng nên được quan tâm như mọi hoạt động thể dục, thể thao hay học tập và làm việc vậy.

Mình khuyên bạn cũng hay đi ngủ sớm, vì sức khỏe của bạn, và cả vì tinh thần của bạn nữa.

Chấp bút: Tom.